-
1 εμφυω
(к med.: aor. 2 ἐνέφυν, pf. ἐμπέφυκα)1) досл. взращивать, перен. вкладывать, внедрять, внушать(οἴμας ἐν φρεσίν τινι Hom.; ἔρωτά τινι Xen.)
2) med. (в чем-л., на чем-л. или из чего-л.) вырастать, расти, произрастать(κιττὸς ὥσπερ ἐν ξόλῳ ἐμφύς Arst.; ἐμπεφύκασι ἐν αὐτῇ sc. νήσῳ - δένδρεα πολλά Her.)
ὅθι πρῶται τρίχες ἐμπεφύασι Hom. — там, где начинается (у лошадей) грива3) med. зарождаться, возникать, развиваться4) med. (преимущ. aor. и pf.) быть врожденным, присущим(τινί Her., Eur.; ὅ ἐμφυόμενος ἡμῖν τοῦ θανάτου φόβος Plut.)
πρὸς φιλοσοφίαν ἐμπεφυκώς Plut. — чувствующий природное влечение к философии5) med. (aor. и pf.) прижаться, прильнуть, ухватиться(ἐμφὺς οὐκ ἀνίει Her.; ἐμφὺς ὡς λιμνᾶτις βδέλλα Theocr.)
ἔχετ΄ ἐμπεφυυῖα Hom. — она припала (к коленям Зевса);ταῖν χεροῖν ἐμπεφυκώς Plut. — уцепившись обеими руками;ἐμφῦναι ταῖς ναυσίν Plut. — прибегнуть к флоту;ταῖς κώπαις ἐμφύντες Plut. — ухватившись за весла:τοῖς πολεμίοις ἐμφῦναι Plut. — преследовать врагов по пятам;ἐμφῦναι τοῖς Μακεδόνων πράγμασιν Plut. — вмешаться в македонские дела6) med. быть привязанным, крепко держаться(τοῖς πολιτικοῖς δόγμασι Plut.)
ταῖς ἐλπίσιν ἐμπεφυκώς Plut. — окрыленный надеждами -
2 ἐμ-φύω
ἐμ-φύω (s. φύω), 1) einpflanzen, (durch die Geburt) einflößen; ϑεὸς δέ μοι ἐν φρεσὶν οἴμας παντοίας ἐνέφυσεν Od. 22, 348, neben αὐτοδίδακτός εἰμι, ein Gott hat mir Gesangweisen eingepflanzt; vgl. αὐλητῆρι ϑεοὶ νόον οὐκ ἐνέφυσαν, p. bei Ath. VIII, 337 f; ἐμφῦσαι λογισμόν, ἔρωτά τινι, Xen. Mem. 1, 4, 7. 4, 3, 11; Sp.; τοὺς ὀδόντας, d. i. die Zähne fest einbeißen, Ael. H. A. 14, 8. – 2) Häufiger med. mit perf. (ἐμπέφυκα, ἐμπεφύασι, auch ἐμπέφυε, Theogn. 396) u. aor. II. act., angeboren werden, darin entstehen, u. im perf. angeboren, angeschaffen sein; τρίχες κρανίῳ ἐμπεφύασι Il. 8, 84; darin wachsen, ἐμπεφύκασι ἐν αὐτῇ φοίνικες Her. 2, 156. Gew. übertr., a) festhalten; Θέτις ὡς ἥψατο γούνων, ὥς ἔχετ' ἐμπεφυυῖα, gleichsam angewachsen, Il. 1, 513; oft ἐν δ' ἄρα οἱ φῠ χειρί, er faßte ihn fest bei der Hand, drückte ihm die Hand; auch ἐν χείρεσσι φύοντο, Od. 24, 409 (vgl. ὀδὰξ ἐν χείλεσι φύντες, Od. 1, 381, die Lippen fest einbeißen); u. so Tragg., ἐμφὺς λευκοῖς καρποῖς χειρῶν Eur. Ion 891; u. allgemeiner, ἐμφύντε τῷ φύσαντι Soph. O. C. 1115, d. i. fest umschlingen; sp. D., wie ἐμφὺς ὡς λιμνᾶτις βδέλλα, fest angesogen, Theocr. 2, 56; Nic. Th. 131; οὔλῳ γὰρ στομίῳ ἐμφύεται 233. Auch in Prosa, χεῖρες ἐμπεφυκυῖαι ἦσαν τοῖς ἐπισπαστῆρσι Her. 6, 91, vgl. 3, 109; ἐνεφύοντο ἀλλήλοις καὶ κατεφίλουν, sie umarmten sich, Plut. Fab. 13; ἐμφῠναι καὶ δακεῖν de cohib. ira 10; ἐμπεφυκότες ὀδόντες Ael. H. A. 14, 8; auch geistig, an Etwas festhalten, τῷ ῥήματι, ταῖς ἐλπίσι, Plut. def. orac. 3 Alex. fort. II, 11; τοῖς δόγμασι Cat. min. 4; ἐμφῠναι ταῖς ναυσίν, sich fest darauf verlassen, Them. 9. – b) von geistigen u. sittlichen Anlagen u. Zuständen; μάντει τἀληϑὲς ἐμπέφυκεν ἀνϑρώπων μόνῳ Soph. O. R. 299; τί δ' ἂν ϑέλοις τὸ πιστὸν ἐμφῠναι φρενί; O. C. 1485; τὸ μωρὸν γυναιξὶν ἐμπέφυκε Eur. Hipp. 967; φϑόνος ἀρχῆϑεν ἐμφύεται ἀνϑρώπῳ Her. 3, 80; ἐμφύσεται τὸ τῆς ἀνδρίας ἦϑος Plat. Legg. VIII, 836 d; Xen. Cyr. 5, 2, 32; neben ἐγγίγνεται Mem. 3, 5, 17.
-
3 ἐμφύω
ἐμ-φύω, (1) einpflanzen, (durch die Geburt) einflößen; ϑεὸς δέ μοι ἐν φρεσὶν οἴμας παντοίας ἐνέφυσεν, ein Gott hat mir Gesangweisen eingepflanzt; τοὺς ὀδόντας, d. i. die Zähne fest einbeißen. (2) angeboren werden, darin entstehen, angeboren, angeschaffen sein; darin wachsen. Gew. übertr., (a) festhalten; Θέτις ὡς ἥψατο γούνων, ὥς ἔχετ' ἐμπεφυυῖα, gleichsam angewachsen; oft ἐν δ' ἄρα οἱ φῠ χειρί, er faßte ihn fest bei der Hand, drückte ihm die Hand; ὀδὰξ ἐν χείλεσι φύντες, die Lippen fest einbeißen; allgemeiner, ἐμφύντε τῷ φύσαντι, fest umschlingen; ἐμφὺς ὡς λιμνᾶτις βδέλλα, fest angesogen; ἐνεφύοντο ἀλλήλοις καὶ κατεφίλουν, sie umarmten sich; auch geistig: an etwas festhalten; ἐμφῠναι ταῖς ναυσίν, sich fest darauf verlassen. (b) von geistigen u. sittlichen Anlagen u. Zuständen
См. также в других словарях:
βδέλλα — (hirudo). Δακτυλιοσκώληκας της τάξης των γναθοβδελλομόρφων, γνωστός και ως β. η ιατρική. Ζει κυρίως στα στάσιμα γλυκά νερά και είναι το τυπικό παράδειγμα του παρασιτικού απομυζητικού οργανισμού. Το πρασινωπό σώμα της είναι κυλινδρικό, μαλακό,… … Dictionary of Greek
